عرفات و عرفه

امشب شب عرفه است و عرفه روز حسین(ع)، و مگر گوشه ای درخشان از تقویم اسلامی مییابی که در آن نامی از حسین(ع) نباشد!
پیش از این که اشارهای به عرفه داشته باشیم، با هم مروری به عرفات کنیم:
عرفات؛ نام منطقهی وسیعی است با مساحت 18 کیلومتر مربع در شرق مکه و در میانهی راه طائف. حجاج بیتالله در روز عرفه؛ یعنی نهم ذیحجه، از ظهر تا مغرب شرعی در این منطقه وقوف میکنند. اهمیت حضور د رعرفات تا آنجاست که گفتهاند:«الحجّ عرفات». این وقوف یکی از ارکان حج تمتّع است و بدون آن حجّ محقق نمیشود.
دربارهی وجه تسمیهی این مکان چهار نکته آوردهاند:
1. وقتی جبرئیل مراسم حج را به آدم(ع) یا به ابراهیم خلیل(ع) آموخت، در پایان در این سرزمین از او پرسید:«عَرَفتَ؟» آیا شناختی؟(یاد گرفتی)
2. آدم و حوّا پس از حبوط از بهشت، در این منطقه یکدیگر را شناختند (تَعارَفا) و باز یافتند.
3. مردم در این سرزمین به گناهان خود اعتراف میکنند.
4. برخی هم عرفه را به معنای کوه گرفتهاند.
در شمال شرقی عرفات، «جبلالرحمه» قرار دارد. این کوه، مستقلّ از رشته کوهی است که عرفات را در حصار خود گرفتهاند. روایت شده است که رسول خدا(ص) خطبهی حجهالوداع را بر فراز این کوه ایراد فرمود.
امام علی(ع) میفرماید: از رسول خدا(ص) سوال شد: کدام گروه از اهل عرفات، جرمشان بزرگتر است؟ حضرت فرمود: «کسی که از عرفات بر میگردد و گمان میبرد که مورد بخشش قرار نگرفته است.» (برگرفته از کتاب آثار اسلامی مکه و مدینه – نوشته رسول جعفریان – با اندکی تلخیص)
و امّا اتفاق دیگری نیز در این صحرا رخ داده که عظمت آن را صد چندان کرده است؛ و آن حرکتی است که حضرت سیدالشهدا(ع) در روز نهم ذیحجهی سال شصت هجری در این سرزمین انجام داد. بُشر و بشیر پسران غالب اسدی روایت کردهاند که پسین (عصر) روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم. پس از خیمهی خود بیرون آمدند، با گروهی از اهل بیت و فرزندان و شیعیان. با نهایت تذلّل و خشوع. پس در جانب چپ کوه (جبلالرحمه) ایستادند و روی مبارک را به سوی کعبه گردانیدند و دستها را برابر رو برداشتند، مانند مسکینی که طعام طلبد و این دعا را خواندند. (مفاتیح الجنان)
دعای عرفه، به استناد سخن بزرگان از ائمهی اطهار گرفته تا علمایی که در این حیطه دانشی داشتهاند و تحقیق و استخوان خرد کردهاند، دارای بالاترین مضامین عرفانی و در عین حال سادهترین زبان است. به گونهای که از انسانهای عادی تا آنان که به مدارج و مقاماتی دست یافتهاند، همه و همه میتوانند از این دریای لایتناهی توشه برگیرند.
صحبت در مورد چنین کلماتی، از بضاعت روح من بسی فراتر است. بنابراین تنها میتوانم از شما دعوت کنم، اگر قبل از روز عرفه این پُست را میخوانید، حتماً این دعا را در عصر عرفه همنوا با امام زمان(ع) قرائت کنید و اگر بعد از عرفه به این جا سر زدهاید، هنوز هم دیر نیست. دعا؛ قرآن صاعد است و هرگاه بخوانید، حتماً کسی جوابتان را خواهد داد.
«خدای من! تویی پناهم؛ آنگاه که راههای زندگی با همهی وسعت بر من مشکل شود و روزگار بر من سخت گیرد و زمین با همه فراخی بر من تنگ گردد. در این احوال اگر رحمتت شامل حالم نگردد، یقیناً هلاک خواهم شد... مولای من! تویی که نعمت دادی! تویی که احسان کردی! تویی که نیکی کردی! تویی که ... خدای من! منم که به گناهانم معترفم، ببخشایم! منم که بد کردم، منم که خطا کردم، منم که نادانی کردم کردم، منم که ...»
بخوانید! با معنی بخوانید! اگر حالش را ندارید، فقط معنیاش را بخوانید، حتماً لذت میبرید. در هر حال و هوایی که باشید. حتماً!
یا حسین!
به پاتوق دست نوشته های من خوش آمدید.